به طور طبیعی دندانهای عقل (مولر سوم) بین سنین 17 تا 25 سالگی شروع به جوانهزنی و خارج شدن از لثه میکنند، البته برخی افراد هرگز صاحب چنین دندانهایی نمیشوند. در اکثر موارد، بیرون آمدن دندانهای عقل از لثهها با درد همراه بوده اما در سایر موارد ناراحتی ناشی از آن بسیار اندک است. به هر حال، اگر فضای درون دهانتان محدود باشد، شما دچار مشکل دندان عقل نهفته و باید به فکر جراحی و کشیدن دندان عقل نهفته باشید. در این حالت، دندان تلاش میکند از لثه بیرون بیاید اما به دندان کناری خود گیر کرده و کج رشد میکند. این عارضه میتواند باعث دندان درد، گوش درد، ورم و حتی عفونت، ایجاد کیست و آبسه شود، که در این صورت لازم خواهد بود دندانهای عقل از دهان خارج شوند.
دندان عقل در چه صورت احتیاج به کشیدن و جراحی دارد؟
اگر دندان از لثه بیرون نیامده باشد، برای دسترسی به آن یک برش کوچک در لثه ایجاد میشود. همچنین ممکن است نیاز باشد قطعه کوچکی از استخوانی که روی دندان را پوشانده نیز خارج شود. گاهی اوقات، دندانپزشک دندان را بریده و به قطعات کوچکتری تقسیم میکند، تا خارج کردن آن راحتتر باشد. در مواردی که دندان از لثه بیرون آمده است، نیاز کمتری به ایجاد برش خواهد بود. درست قبل از خارج شدن دندان کمی فشار احساس خواهید کرد. دلیل این امر این است که دندانپزشک یا جراح دهان و دندان مجبور میشود ابتدا با عقب و جلو بردن دندان، حفره دندانی را کمی گشاد کند.
جراحی و کشیدن دندان عقل نهفته دردی نخواهد داشت زیرا در طول عمل، دندان و اطراف آن بیحس خواهند بود. با این حال، اگر در طول عمل احساس درد کردید باید موضوع را به دندانپزشک یا جراح اطلاع دهید تا داروی بیحسی بیشتری به شما تزریق شود. طول مدت عمل، بسته به پیچیدگی آن متفاوت خواهد بود. جراحیهای ساده تنها چند دقیقه طول میکشند، اما موارد پیچیدهتر میتوانند بیشتر از 20 دقیقه زمان ببرند.
آیا لازم است دندان عقل کشیده شود؟
معمولاً اگر دندان نهفته باشند اما مشکلی ایجاد نکنند، نیازی به جراحی و کشیدن دندان عقل نهفته نیست. زیرا بنا به شواهد، کشیدن این دندانها در چنین وضعیتی نه تنها هیچ سودی ندارد بلکه بیمار را در معرض خطر عوارض این عمل نیز قرار میدهد. و از طریق ارتودنسی می توان مشکل را حل کرد. گاهی اوقات دندان عقل نهفته یا آنهایی که به طور کامل از سطح لثه بیرون نیامدهاند باعث برخی مشکلات دندانی میشوند.
عوارض نکشیدن دندان عقل چیست؟
نکشیدن و اقدام نکردن برای درمان دندان عقل نهفته عوارضی در پی دارد که به آن اشاره خواهیم کرد بهتر است به محض اینکه متوجه شدید که دندان عقل شما رشد کرده و شما را آزار می دهد حتما به متخصص مراجعه کنید تا دچار عوارض آن نشوید:
ایجاد پوسیدگی دندان
این وضعیت زمانی پیش میآید که پلاک شروع به تجزیه سطح دندان میکند. با پیشرفت پوسیدگی دندان، حفرههایی در دندان ایجاد میشود که میتوانند بر دندانهای کناری نیز تأثیر منفی بگذارند.
ایجاد بیماری لثه (پریودنتال)
این مشکل زمانی پیش میآید که پلاک سمومی را آزاد میکند که لثهها را تحریک کرده و آنها را قرمز، متورم و دردناک میکنند. بیماری لثه میتوانند بر دندانهای کناری و همچنین استخوان اطراف دندانهای عقل نیز تأثیر منفی بگذارد.
ایجاد پری کرونیت
پری کرونیت به التهاب های اطراف بافت دندان عقل گفته میشود و معمولا در دندانهای نیمه نهفته اتفاق می افتد. معمولا افرادی که احتمال دارد دچار کرونیت شوند در بازه سنی 20 تا 29 سالگی می باشد و دلیل آن عدم رعایت بهداشت دهان، در خانم ها بارداری، و استرس هم در ایجاد آن بی تاثیر نیست. از علائم پری کرونیت می توان به درد، احساس طعم بد در دهان، تب اشاره کرد حتما برای درمان پر کرونیت اقدام کنید و آن را پشت گوش نیندازید چراکه ممکن است عفونت پخش شود.
ایجاد سلولیت
یکی از عوارض های نکشیدن دندان عقل سلولیت می باشد، سلولیت نوعی عفونت باکتریایی در گونه، زبان یا گلو است. سلولیت علاوه بر دندان عقل نهفته می تواند از طریق ترک دندان، دندان های پوسیده و عدم اقدام برای درمان آنها به وجود بیاید. از علائم سلولیت می توان به بوی بد دهان اشاره کرد و در صورتی که به درمان آن اقدام نکنید کم کم دچار ایجاد حالت تهوع و تب نیز خواهد شد.
آبسه دندان عقل نهفته
عوارض بعدی نکشیدن دندان عقل نهفته آبسه می باشد، آبسه عبارت است از انباشته شدن چرک در دندان عقل یا بافت اطراف آن، که دلیل آن وجود یک عفونت باکتریایی میباشد. برای درمان آن حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید که با انجام معاینات لازم آبسه را درمان کند.
ایجاد کیستها و زائدههای خوشخیم
در موارد بسیار نادری، دندان عقلی که نمیتواند از سطح لثه بالا بیاید دچار یک کیست (یک برآمدگی پر از مایع) میشود بسیاری از این مشکلات را میتوان با استفاده از درمانهایی مانند آنتیبیوتیکها و دهانشویههای گندزدا رفع کرد. بنابراین کشیدن دندان عقل تنها زمانی توصیه میشود که درمانهای دیگر جواب نداده باشند.
مراحل کشیدن دندان عقل
اگر قرار باشد دندان عقلتان کشیده شود، و ناهنجاری دندان عقل از طریق ارتودنسی حل نشود، ابتدا از دهانتان یک عکس رادیولوژی (پانورامیک) گرفته میشود. این کار به دندانپزشک در تعیین بهترین روش برای خارج کردن دندان کمک میکند. تمام بحثهای مربوط به هزینهها و نحوه پرداخت آنها پیش از عمل انجام خواهند شد.
بیحسی دندان عقل
پیش از کشیدن دندان، با تزریق یک داروی بیحسی موضعی، دندان مورد نظر و ناحیه اطراف آن بیحس میشود. استفاده از بیهوشی عمومی به ندرت لازم میشود. در صورت نیاز به بیهوشی، دندان عقلتان در یک بیمارستان کشیده میشود، با این حال قادر خواهید بود در همان روز عمل به خانه برگردید.
از جراحی دندان عقل میترسم!!!
بعضی از مراجعه کنندگان از جراحی دندان عقل ترس دارند و در جلسه معاینه این موضوع را بیان می کنند، در جواب به این عزیزان باید بگوییم که دندان عقل نهفته اگر درمان نشود باعث آزار و ایجاد درد در دندان های شما می شود و حتی بعضی از موارد دچار درد در ناحیه گوش هم شده. شما این درد را تحمل می کنید که فقط جراحی دندان عقل را انجام ندهید؟ مطمئن باشید درد جراحی بسیار کمتر از نکشیدن آن است. در حین جراحی از مسکن و بی حسی استفاده می شود و شما دردی را حس نخواهید کرد.
کشیدن دندان عقل درد دارد؟
این سوال بستگی به دو مورد دارد که برای شما توضیح خواهیم داد. یک اینکه وضعیت دندان عقل شما چگونه است؟ آیا به سادگی مانند بقیه دندان ها کشیده می شود یا دچار دندان عقل نهفته هستید و نیاز به جراحی دارید؟ اگر دندان عقل شما مشکلی نداشته باشد همانند دندان های دیگر به سادگی کشیده می شود. اما اگر شما دچار دندان عقل نهفته باشید باید از روش جراحی برای خارج کردن آن استفاده کرد، در اینصورت اگر شما نیاز به جراحی داشته باشید متخصص زمان جراحی را به شما خواهد گفت و مراقبت های لازم را نیز به شما می گوید برای مثال شب قبل از عمل از نیمه شب دیگر نباید چیزی بخورید.
و مورد دومی که بر روی احساس درد دندان عقل تاثیر گذار است، پزشکی است که شما انتخاب می کنید. حتما قبل از مراجعه به دندانپزشک راجع به ایشان تحقیق کنید تا یک انتخاب مناسب برای درمان داشته باشید. در غیر اینصورت ممکن است که به یک پزشک مراجعه کنید که به میزان کافی تخصص ندارد و باعث ایجاد درد و آزار شما می شود. هنگام مراجعه به یک پزشک متخصص و کاربلد لازم نیست نگران درد آن باشید چراکه با استفاده از بی حسی و تخصص دندانپزشک این عمل انجام خواهد شد، و شما در حین درمان دردی را حس نخواهید کرد. و بعد از اتمام درمان حس کردن یک درد ملایم طبیعی است و نگران آن نباشید اما اگر حس کردید که درد غیر طبیعی است حتما به پزشک خود مراجعه کنید.
چگونه درد دندان عقل را کاهش دهیم؟
- درد را با استفاده از مسکنهایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن تسکین دهید.
- از آب کشیدن دهان، تف کردن، نوشیدن نوشیدنیهای داغ یا خوردن خوراکیهای سفت خودداری کنید.
- از کشیدن سیگار یا مصرف الکل خودداری کنید.
- تا چند روز غذاهایی مایع یا نرم بخورید و برای جلوگیری از ایجاد ناراحتی از جویدن خوراکیها با ناحیه درمان شده خودداری کنید (با دندانهای دیگرتان بجوید).
مزایای کشیدن دندان عقل
- جلوگیری از شلوغی دندانها
- جلوگیری از عفونتهای مکرر
- از بین بردن بوی بد دهان که ناشی از تشکیل پلاک روی دندانهای عقل است.
- تمیز کردن دندانهای عقل دشوار است که باعث میشود این دندانها راحتتر دچار پوسیدگی شوند.
- دندانهای عقل، در صورتی که کج رشد کنند، باعث نابودی دندانهای سالم مجاور میشوند
- تمیز کردن داخل دهان راحتتر خواهد بود.
مراقبت های بعد از جراحی دندان عقل؟
- گاز استریل را بلافاصله دور نیندازید و حداقل تا یک ساعت آن را روی دندان نگه دارید.
- احتیاجی به عوض کردن گاز استریل نیست، فقط آن را با دندان های دیگر بر روی محل جراحی نگه دارید.
- سعی کنید از صحبت کردن پرهیز کنید و یا به صورت طولانی مکالمه نداشته باشید.
- تا 6ساعت بعد از عمل خونریزی طبیعی است.
- درد بعد از جراحی طبیعی است می توانید قبل از از بین رفتن بی حسی با توصیه پزشک از مسکن استفاده کنید.
- احساس یک تب ملایم طبیعی است و جای نگرانی نیست.
- از مایعات استفاده کنید و از جویدن غذا با ناحیه جراحی پرهیز کنید.
عفونت و تورم دندان عقل
هنگامی که متخصص دندان های شما را معاینه می کند متوجه خواهد شد که دندان عقل شما در چه وضعیتی است و آیا نیاز به جراحی دارد یا خیر؟ اگر دندان شما دچار عفونت باشد متخصص زمان درمان شما را به تعویق می اندازد و برای درمان عفونت دندان شما را راهنمایی خواهند و قرص های مانند آنتی بیوتیک را توصیه می کند. بعد از درمان عفونت، درمان دندان عقل شما شروع خواهد شد.
کشیدن دندان عقل در دوران بارداری
هیچگونه شواهدی مبنی بر تأثیرگذاری این عمل بر بارداری وجود ندارد. البته دندانپزشکان معمولاً از بیماران باردار عکس رادیولوژی نگرفته و برای آنها تنها از بیحسی موضعی استفاده میکنند، نه بیهوشی عمومی. با این حال در بسیاری از موارد دندانپزشکان انجام این عمل را به بعد از زایمان موکول میکنند، مگر اینکه مورد بیمار اورژانسی محسوب شود.
نکات مهم در جراحی دندان عقل
- تورم (التهاب) دهان و گونهها این علائم در چند روز اول شدیدتر بوده، اما به مرور زمان بهتر میشوند؛ فشار دادن آرام یک پارچه سرد روی صورت و استفاده از داروهای ضدالتهاب (به شکلی که دندانپزشکتان توصیه کرده) به کاهش ورم کمک میکند.
- احساس یک مزه ناخوشایند در دهان
- درد که شدت آن بسته به دشواری و پیچیدگی کشیدن دندان متفاوت خواهد بود.
- جای حفره دندان را با بخیه میبندیم. این بخیهها (در صورت قابل جذب بودن) تا زمانی که از بین بروند در دهان باقی مانده یا (در صورتی که بخیههای ابریشمی باشند) بعد از چند روز توسط دندانپزشک کشیده میشوند.
- برای دندان عقل نهفته پایین(در 0 تا 10% از موارد) خطر آسیبدیدگی عصب آلوئولار تحتانی وجود دارد (البته این مورد به میزان نزدیک بودن این عصب به ریشههای دندانها بستگی دارد این فاصله را میتوان با رادیوگرافی های باکیفیت تخمین زد). این وضعیت میتواند باعث مورمور شدن و یا بیحسی موقت لب پایین چانه یا زبان شود.
- برای دندانهای عقل بالایی نیز ریسک یا خطر باز شدن مسیری از دهان به سینوس آروارهای وجود دارد، که البته احتمال آن ناچیز است. این مورد نیز به میزان نزدیک بودن ریشههای دندانها به کف سینوس بستگی دارد. معمولاً، این مسیر یا روزنه در صورت کوچک بودن خودبخود بسته میشود، با این حال گاهی اوقات برای بستن آن به زدن بخیه نیاز است. همچنین احتمال کمی وجود دارد که دندان وارد سینوس شود، که در این صورت نیز باید از آنجا خارج شود.