انواع نامرتبی دندان ها

 مشکل نامرتبی های دندان

چنانچه دندان‌ها یا فک‌ها به خوبی روی هم قرار نگیرد و مشکل نامرتبی وجود داشته باشد، درمان ارتودنسی برای اصلاح این مشکل و مرتب کردن آن‌ها باید انجام شود. اگر اقدامی برای ارتودنسی صورت نگیرد، این اختلال‌های دندان و فک، موسوم به مال‌اکلوژن، دشواری گفتار، سایش زودهنگام دندان و مینای (آناتومی) محافظ دندان و حتی افزایش احتمال آسیب‌دیدگی دندان‌ها و مفصل‌های فک را به دنبال خواهد داشت.

نامرتبی دندانها

 ارتودنسی

انواع نامرتبی های دندان‌ها

در این مقاله قصد داریم شما را با انواع نامرتبی های دندان آشنا کنیم با ما همراه باشید:

کراس بایت

این ناهنجاری زمانی رخ می‌دهد که دندان‌های بالا داخل دندان‌های پایین قرار بگیرد، رشد فک مختل شود و دندان‌ها به خوبی روی هم قرار نگیرد. در این حالت بیمار مجبور است برای بستن دهان فک پایین را رو به جلو یا کنار حرکت دهد. بیمار در اثر کراس‌بایت نمی‌تواند به خوبی از فک پایین استفاده کند و گاهی تقارن صورت نیز به هم می‌خورد.

آندربایت

 به جلو بودن فک پایین و جلوتر بودن دندان‌های پیشین فک پایین از فک بالا آندربایت یا کراس بایت جلویی گفته می‌شود.

دیپ‌بایت

دیپ‌بایت به حالتی گفته می‌شود که دندان‌های بالا بسیار جلو باشد یا دندان‌های پایین به اندازه کافی جلو نباشد. دیپ‌بایت عملکرد و ظاهر دندان‌ها را مخدوش می‌کند.

دندان‌های پیشین بالا نیز از دندان‌های پیشین پایین بسیار جلوتر است که این حالت باعث می‌شود دندان‌های پیشین پایین به سقف دهان برخورد کند. لبخند لثه‌ای، جلو بودن لب‌ها و سایش شدید دندان‌های جلویی از پی‌آمدهای دیپ‌بایت است.

بی نظمی یا کراودینگ دندانها

مشکل شلوغی و به هم‌ فشردگی دندان‌ها زمانی پیش می‌آید که برای بیرون زدن دندان‌ها از لثه فضای کافی در دهان وجود نداشته باشد. شلوغی دندان‌ها متداول‌ترین دلیلی است که بریس برای اصلاح آن به کار برده می‌شود. به هم فشردگی دندان‌ها علاوه بر ظاهر نازیبایی که دارد، بروز بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان را نیز به دلیل دشوار کردن تمیز کردن سطوح دندانی رویهم ، به دنبال دارد.

فاصله‌ بین دندان ها

دندانهای فاصله دار گاهی نتیجه از دست دادن دندان است و گاهی صرفاً یک مشکل زیبایی است. فاصله میان دندان‌ها نیز دلیل متداول دیگری است که افراد برای اصلاح آن ارتودنسی انجام می‌دهند. فاصله‌دار بودن دندان‌ها حالت مقابل به هم‌ فشردگی است و از بیشتر بودن فضای قوس دندانی نسبت به اندازه‌ دندان‌ها ناشی می‌شود.

اپن‌بایت

اپن بایت، یعنی روی هم قرار نگرفتن دندان‌های بالا و پایین، جویدن را مشکل می‌کند. اپن‌بایت در پی عادت‌های ناخواسته‌ای مانند زبان زدن و مکیدن شست یا دلایل اسکلتی ارثی ممکن است بروز کند. مداخله و معاینه زودهنگام برای اصلاح اپن‌بایت ضروری است.

انحراف و کجی میدلاین

انحراف میدلاین از متناسب نبودن و روی هم قرار نگرفتن صحیح دندانهای جلویی و عقبی ناشی می‌شود و عملکرد دندان و فک را مختل می‌سازد.

کجی دندان‌ها

دلایل مختلفی برای کج شدن، چرخیدن یا روی هم قرار گرفتن دندان‌ها وجود دارد. دهان افراد دچار این مشکل در مقایسه با دندان‌هایشان کوچک است که مشکل به هم‌ فشردگی دندان‌ها و جابجا شدن آن‌ها را در پی دارد.

دلایل نامرتبی دندان‌ها

نامرتبی دندان‌ها غالباً ارثی است، اما گاهی دلایل زیر باعث بروز آن می‌شود:

• غیرطبیعی بودن شکل دندان‌ها یا وجود دندان نهفته
• شکاف لب و کام
• استفاده طولانی‌مدت از شیشه شیر یا پستانک
• مکیدن انگشت شست، مکیدن دیگر انگشتان یا لب پایین و زبان زدن در دوران کودکی
• تنفس دهانی در دوران کودکی
• صدمه‌های منتج به از بین رفتن هم‌ترازی فک
• عمل‌های ترمیمی نامناسب در دوران کودکی
• بیماری‌های لثه
• زود افتادن دندان شیری
• بدشکلی یا هم‌محور نبودن فک‌ها

بدشکلی یا هم‌محور نبودن فک‌ها باعث اختلال‌های بایت در یک یا هر سه بعد می‌شود که عموماً به صورت جلو بودن فک، کج بودن فک پایین یا اپن‌بایت نمودار می‌شود.

نامرتبی دندان‌ها مشکلات جسمی و روانی متعددی را به دنبال دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش اعتماد به نفس و احساس شرمساری و خجالت
• بروز اختلال‌های گفتار مانند نوک‌زبانی صحبت کردن
• مشکل شدن جویدن غذا
• مشکل شدن نخ دندان کشیدن و مسواک زدن که افزایش احتمال عفونت باکتریایی، پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه را به دنبال دارد.

تشخیص نامرتبی دندان‌ها

متخصص ارتودنسی نامرتبی دندان‌ها را تشخیص می‌دهد و درمان می‌کند. متخصص ارتودنسی پس از رادیوگرافی از دندان‌ها قالب می‌گیرد و گستردگی مشکل و روش مناسب درمان را تعیین می‌کند.

درمان نامرتبی دندان‌ها

در اکثر موارد نامرتبی دندان‌ها باید  درمان ارتودنسی به منظور اصلاح موقعیت دندان‌ها انجام شود. در این شرایط بریس یا دیگر وسایل ارتودنسی مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• نوارهای فلزی دور بعضی دندان‌ها قرار داده می‌شود یا بست فلزی، پلاستیکی یا سرامیکی به سطح دندان متصل می‌شود. سیم یا فنر فشار لازم را به دندان وارد می‌کند.

• در صورت وجود مشکل شلوغی و به هم‌ فشردگی دندان‌ها ممکن است لازم باشد یک یا چند دندان کشیده شود.
• در صورت وجود فاصله زیاد بین دندان‌هاممکن است لازم باشد یک یا چند دندان کاشته (ایمپلنت) شود.
• در موارد انگشت‌شمار باید جراحی‌هایی چون عمل‌های تغییر شکل به منظور بلند یا کوتاه کردن فک انجام شود. در جراحی ارتودنسی از سیم، صفحه یا مینی‌اسکرو برای پایدار کردن استخوان فک استفاده می‌شود.
• پس از اتمام درمان  ارتودنسی باید از ریتینر (نگهدارنده) استفاده شود.

انواع بریس برای درمان نامرتبی دندان‌ها

بریس ثابت ـ فلزی و سرامیکی

در روش ارتودنسی ثابت، براکت با چسب به جلوی هر دندان متصل می‌شود. بریس ثابت برای رفع نامرتبی شدید دندان‌ها مناسب است. بریس ثابت در گونه‌های فلزی، شفاف (سرامیکی)  و دیمون وجود دارد.

ارتودنسی نامرئی

بریس‌های ارتودنسی نامرئی با توجه به شفاف بودنشان عملاً نامرئی هستند و از آنجایی که متحرک هستند می‌توان آن‌ها را هنگام غذا خوردن و مسواک زدن بیرون آورد. ارتودنسی نامرئی برای رفع مشکلات با شدت کمتر مناسب است.

بریس لینگوال

بریس زبانی یا لینگوال بریس فلزی ثابتی است که به پشت دندان‌ها متصل می‌شود و به همین دلیل برای بزرگسالان یا نوجوانانی مناسب است که تمایل ندارند اطرافیان متوجه تحت درمان بودنشان بشوند.

طول درمان ارتودنسی

ارتودنسی با بریس ثابت معمولاً 2 تا 3 سال طول می‌کشد و بیمار در این مدت باید هر 4 تا 8 هفته یک‌بار به متخصص ارتودنسی مراجعه کند. پس از اتمام مدت زمان استفاده از بریس باید نگهدارنده ارتودنسی بکار برده شود تا دندان‌ها در وضعیت جدید بمانند. بیمار چند سال از نگهدارنده استفاده می‌کند تا دندان‌ها به موقعیت اولیه برنگردند.

ارتودنسی پیشگیری

بسیاری از گونه‌های مال‌اکلوژن و نامرتبی دندان‌ها قابل پیشگیری نیست. متوقف ساختن عادت‌هایی مانند مکیدن شست یا تنفس دهانی برای جلوگیری از نامرتب شدن دندان‌ها ضروری است. در هر حال تشخیص زودهنگام مشکل و انجام  ارتودنسی پیشگیری  دوره درمان را کوتاه می‌کند و لزوم انجام درمان‌های گسترده را از بین می‌برد.