نگهدارنده های ارتودنسی چیست؟
دکتر «مسعود داودیان» روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: در پایان درمان ارتودنسی که دستگاه های مورد استفاده برای مرتب کردن دندان ها از دهان خارج می شود در واقع درمان به اتمام نرسیده است و مرحله مهم بعدی به نام ریتنشن یا تثبیت وضعیت دندان های دارای ارتودنسی، آغاز می شود. در این مرحله استفاده از نگهدارنده های ارتودنسی مطرح می شوند.
وی ادامه داد: در این مرحله از درمان ارتودنسی از نگهدارنده (یا ریتینر ها) به منظور حفظ دندان ها در موقعیت جدیدشان استفاده می شوند تا استخوان، لثه و عضلات به وضعیت جدید دندان ها عادت کنند.
کاربرد نگهدارنده های ارتودنسی
این متخصص ارتودنسی با اشاره به این که دندان ها توسط استخوان، الیاف الاستیک و نسج لثه که اطراف ریشه را می پوشانند حمایت می شوند، افزود: با حرکت دندان ها، استخوان به آرامی تحلیل رفته و الیاف الاستیک کشیده می شوند.
داودیان ادامه داد: در این وضعیت برای اینکه دندان ها در موقعیت جدیدشان بمانند، مرحله ای تحت عنوان ریتنشن جهت بازسازی این انساج اعمال می شود تا استخوان جدید رشد کرده و دور دندان ها محکم گردد.
زمان مناسب استفاده از نگهدارنده های ارتودنسی
عضو انجمن ارتودنتیست های ایران خاطر نشان کرد: توجه به این نکته ضروری است که این بازسازی در شرایطی صورت می گیرد که دندان ها دیگر حرکت نمی کنند و این دوره درمانی به طور معمول دوازده ماه و در برخی موارد تا دو سال بطول می انجامد. وی تاکید کرد: بنابراین لازم است که استفاده از نگهدارنده های ارتودنسی در ماه های اول، روز و شب بطور مرتب استفاده شوند.
این متخصص ارتودنسی به افرادی که درمان ارتودنسی را به پایان رسانده اند هشدار داد که اگر از نگهدارنده های ارتودنسی به درستی استفاده نکنند «ریلپس relapse» (برگشت دندان ها به حالت قبل از ارتودنسی) اتفاق می افتد که در این صورت تمام تلاش پزشک و بیمار برای مرتب کردن دندان ها از بین می رود.
داودیان افزود: پس از اینکه بیمار به مدت ۱۲ ماه از نگهدارنده های ارتودنسی استفاده کرد رویه ای برای سنجش ثبات دندان ها آغاز می شود؛ به گونه ای که طی روندی کنترل شده مدت استفاده از نگهدارنده ها به تدریج از حالت تمام وقت به نیمه وقت (فقط شب ها) کاهش می یابد. وی افزود: استفاده از این نگهدارنده های ارتودنسی معمولا تا زمانی که دندان های عقل دربیایند ادامه می یابد.
دبیر اجرایی پنجمین نشست ارتودنتیست های جوان گفت: در پایان دوره ریتنشن فعال هنگامیکه تکلیف دندان های عقل نیز روشن شد، هنوز لازم است که بیماران استفاده از نگهدارنده های ارتودنسی را دست کم به صورت پاره وقت جهت ثبات دراز مدت استفاده کنند.
جلوگیری از حرکت دندان ها به کمک نگهدارنده ها
داودیان خاطر نشان کرد: بدن انسان دینامیک است، همانگونه که با افزایش سن پوست چروک می شود، موها خاکستری می گردد، دندان ها نیز جابجا می شوند؛ البته این جابجایی ها اندک و آرام رخ می دهند.
وی با اشاره به این موضوع که هر چقدر مشکل اولیه شدیدتر باشد، تمایل برای ریلپس نیز بیشتر خواهد بود، گفت: استفاده از نگهدارنده ها دست کم برای شب ها بهترین گارانتی ممکن برای حفظ دندان ها در موقعیت صحیح است.
راه کار های حفظ نتیجه درمان ارتودنسی
پنجمین نشست ارتودنتیست های جوان در مرکز همایش های صدا و سیما با حضور بیش از ۵۰ متخصص ارتودنسی از سراسر کشور برگزار شد.
در این همایش که برای بحث و تبادل نظر در خصوص موضوع حفظ نتیجه درمان های ارتودنسی (Retention) برگزار شده بود دکتر حمید عادلی نجفی، مرتضی اردوبازاری و محمد حاجی قدیمی سه تن از پیشکسوتان ارتودنسی نیز حضور داشتند.