امروزه به لطف پیشرفت علم دندان‌پزشکی، ترمیم و اصلاح دندان‌های آسیب‌دیده با بهره‌گیری از روش‌های گوناگون به‌راحتی امکان‌پذیر است. روکش‌های دندانی، یکی از روش‌های زیباسازی و رفع عیوب دندان در حرفه دندان‌پزشکی هستند. این روکش‌ها درواقع شبیه یک پوشش یا کلاهک، باهدف بهبود وضعیت ظاهری دندان‌ها روی آن‌ها کشیده می‌شوند.
در میان روکش‌های دندان نیز می‌توان از روکش زیرکونیا به‌عنوان یک روکش مرسوم و مورداستفاده نام برد. این روکش یک روکش غیرفلزی است که بسیار شبیه دندان‌های طبیعی به نظر رسیده و لبخند زیبا و بی‌نقصی را به فرد هدیه می‌دهد.
روکش دندان زیرکونیوم چیست؟
در گذشته قبل از رایج شدن روکش‌های زیرکونیوم، به جهت ترمیم و اصلاح وضعیت ظاهری دندان‌های آسیب‌دیده از روکش‌های فلزی استفاده می‌شد. یکی از انواع روکش‌های فلزی، روکش‌هایی از جنس طلا بودند. این روکش‌ها از استحکام و مقاومت بالایی برخوردار هستند، اما به دلیل ظاهر غیرطبیعی آن‌ها، امروزه زیاد مورد استقبال قرار نمی‌گیرند. بااین‌وجود، روکش‌های غیرفلزی از محبوبیت بیشتری در این زمینه برخوردار هستند.
روکش‌های دندان زیرکونیا یک نمونه از روکش‌های غیرفلزی دندان هستند که از نوعی آلیاژ با رنگ سفید به دست می‌آیند و به‌همین دلیل رنگ آن‌ها تقریبا شبیه رنگ دندان طبیعی به‌نظر می‌رسد. جنس این روکش‌ها اکسید زیرکونیوم است. زیرکونیوم همیشه به‌عنوان یک عنصر فراوان و در دسترس به حساب می‌آمده‌است. اکسید زیرکونیم این روکش‌ها، تناسب و سازگاری زیادی با بدن دارد. درنتیجه مانع بروز واکنش و تحریک در بدن می‌شود. به همین علت درهنگام استفاده از آن‌ها بوی بد و نامطبوع در دهان ایجاد نمی‌شود.
علاوه بر این، استفاده از این روکش‌ها امکان ایجاد شیار روی دندان را به‌راحتی فراهم می‌کند. این نوع روکش برای آن دسته از افرادی که به روکش‌های فلزی حساسیت دارند، گزینه مناسبی است. همچنین افرادی که دندان‌های آن‌ها نسبت به گرما و سرما حساس است، می‌توانند از این روکش به‌عنوان یک روکش عایق استفاده کنند.
افرادی که این نوع روکش را برای دندان‌های خود انتخاب می‌کنند، نیاز است تا بهداشت دهان و دندان را به‌خوبی رعایت نموده و با اصول مراقبت و نگهداری از این روکش‌ها آشنا باشند تا از آسیب رسیدن و التهاب لثه‌ها و دندان‌ها جلوگیری شود. باتوجه‌به مقاومت و استحکام بالای این روکش‌ها در برابر ساییده شدن، استفاده از این روکش‌ها، در انواع دندان‌ها از جمله دندان‌های عقب مرسوم است.
قیمت روکش زیرکونیوم دندان
قیمت روکش زیرکونیوم باتوجه‌به تجربه و تخصص دندان‌پزشک، نوع دستگاه‌های استفاده‌شده، نوع مواد مصرفی و جنس روکش‌ها و همچنین موقعیت کلینیک متفاوت خواهد بود. به‌طورکلی باید گفت هزینه استفاده از روکش‌های زیرکونیوم نسبت به سایر روکش‌ها بیشتر است، اما در صورت مراقبت و استفاده درست از آن‌ها می‌توان روی ماندگاری و دوام طولانی‌مدت این روکش‌ها حساب کرد.
معایب روکش دندان زیرکونیا
این روکش‌ها در مقابل فواید و مزایایی که دارند، دارای معایب و مضراتی نیز هستند که در ادامه به ذکر آن‌ها می‌پردازیم.
با وجود این‌که رنگ روکش‌های زیرکونیا سفید بوده و به رنگ دندان طبیعی نزدیک است، اما این روکش‌ها به دلیل ظاهر ماتی که دارند، در مواردی ممکن است کمتر طبیعی به چشم بیایند و مطابقت رنگ این روکش‌ها با دندان‌های دیگر فرد کمی مشکل باشد.
این روکش‌ها دارای سختی بسیار بالایی هستند. به همین علت تعدادی از دندان‌پزشکان هنوز هم از انواع روکش‌های طلا استفاده می‌کنند. چراکه این روکش‌ها در اثر سختی بسیار بالایی که دارند باعث ازبین‌رفتن دندان‌های طبیعی می‌شوند.
علاوه بر این، استفاده از این روکش‌ها به‌مرور باعث پوسیدگی دندان‌های زیرین آن‌ها، در اثر ساییدگی توسط مواد سخت می‌شود. به همین دلیل افرادی که از این روکش‌ها استفاده می‌کنند، پس از مراجعه به دندان‌پزشک و برداشتن روکش، متوجه مقدار کمی پوسیدگی در دندان زیرین می‌شوند.
همان‌طور که پیش‌ازاین ذکر شد قیمت روکش‌های زیرکونیوم دندان نسبت به انواع روکش‌های دیگر بالاتر است، اما در صورت مراقبت اصولی و درست می‌توان از آن‌ها در طولانی‌مدت استفاده کرد. در صورت استفاده از روکش‌های با قیمت پایین، نیاز است تا آن‌ها را در طولانی‌مدت ترمیم یا جایگزین کنید.
عمر روکش دندان زیرکونیا
عمر مفید روکش‌های دندان زیرکونیا بسته به رعایت بهداشت دهان و دندان و اصول مراقبت و نگهداری از آن‌ها متفاوت خواهد بود. به طور معمول عمر انواع ترمیم‌ها حدود ۸ سال و عمر روکش‌ها در صورت رعایت اصول مراقبت و نگهداری بین ۵ تا ۱۵ سال خواهد بود. گرچه که در افرادی که از این روکش‌ها استفاده می‌کنند، در صورت رعایت اصول بهداشت دندان و دهان، طول عمر این روکش‌ها به ۲۰ سال نیز می‌رسد.
علاوه بر این، شرایط هر فرد با فرد دیگر نیز متفاوت است. به طور معمول در افرادی که محیط دهان مستعد پوسیدگی دارند، عمر روکش‌ها کاهش می‌یابد. جنس روکش‌ها نیز در طول عمر آن‌ها تأثیرگذار است. انواع روکش‌های زیرکونیوم نسبت به روکش‌های سرامیکی و PMf از عمر مفید بالاتری برخوردار هستند.
عوامل دیگری چون ترکیب بزاق دهان، استحکام دندان‌ها، نوع تغذیه و فلوراید آب، بر طول عمر روکش دندان تأثیرگذار هستند. در صورت آسیب‌دیدگی دندان طبیعی، روکش نیز آسیب می‌بیند. همچنین مواد قندی که شیرینی و کربوهیدرات بالایی دارند، بر طول عمر روکش‌ها تأثیر منفی می‌گذارند. به‌طوری‌که مصرف این مواد، با پوسیدگی روکش‌ها و دندان‌ها ارتباط مستقیم دارد.
بهتر است فردی که از روکش زیرکونیوم برای دندان‌های خود استفاده می‌کند، در کنار مسواک زدن با استفاده از نخ دندان لبه‌های روکش را نیز تمیز کند.
مصرف مکرر نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه یا چای، سیگارکشیدن، عادت به جویدن ناخن‌ها، مصرف مشروبات الکلی و خوردن خوراکی‌های چسبنده و همچنین عادت ساییدن دندان‌ها به هم (دندان‌قروچه کردن) می‌تواند بر عمر مفید روکش‌های دندانی تأثیر منفی بگذارد.
فرق لمینت با روکش زیرکونیا
در مورد تفاوت بین لمینت و روکش زیرکونیوم می‌توان گفت که این دو در میزان سطح پوشش‌دهی دندان با یکدیگر تفاوت دارند. به‌طوری‌که روکش‌ها کل سطح دندان را پوشش داده، اما لمینت تنها سطح خارجی دندان را که در معرض دید است، می‌پوشاند. به طور معمول در مواقعی که دندان پوسیدگی زیادی دارد و یا باهدف درمان ریشه، به محافظت و مراقبت بیشتری نیاز دارد، از روکش به‌جای لمینت استفاده می‌شود.
فرق روکش زیرکونیا با سرامیک
روکش‌های سرامیکی در ایران بسیار محبوب و پرطرف‌دار هستند. این محبوبیت روکش‌های سرامیکی برگرفته از زیبایی قابل‌توجه آن‌ها است و همین مورد به‌عنوان یک مزیت در روکش‌های سرامیکی، نسبت به روکش‌های زیرکونیا به‌حساب می‌آید.
در برابر روکش‌های سرامیکی، روکش‌های زیرکونیا از استحکام و مقاومت بیشتری برخوردار هستند. همچنین ماندگاری و عمر روکش‌های زیرکونیا بیشتر از روکش‌های سرامیک است. روکش‌های زیرکونیا ضخامت کمتری نسبت به روکش‌های سرامیکی دارند.
ایمپلنت بهتر است یا روکش زیرکونیا
در مورد این‌که ایمپلنت بهتر است یا روکش زیرکونیوم، باید گفت باتوجه‌به این‌که جنس ایمپلنت‌ها از تیتانیوم است، زیرکونیوم و تیتانیوم هر ۲ با بدن مطابقت و سازگاری دارند و باعث بروز واکنش در بدن نمی‌شوند. اما ماهیت این مواد با یکدیگر متفاوت بوده و هرکدام دارای مزایایی نسبت به دیگری است. باتوجه‌به شرایط فرد و انتظاری که از درمان خود دارد، می‌توان یکی از انواع روکش زیرکونیوم و ایمپلنت را انتخاب کرد.
به طور معمول ایمپلنت‌ها زمانی استفاده می‌شوند که فرد دندان خود را ازدست‌داده باشد. در این صورت ایمپلنت در جای خالی دندان استفاده‌شده و قسمت خالی دندان را پر می‌کند. درواقع پایه‌های پیچ مانند ایمپلنت در حکم ریشه دندان در استخوان فک فرومی‌روند.
اما روکش‌های زیرکونیوم یا انواع روکش‌های دیگر دندان بر روی دندان‌های آسیب‌دیده فرد باهدف زیبایی ظاهری دندان و لبخند استفاده می‌شوند. در هنگام استفاده از روکش روی دندان‌ها، ریشه دندان در جای خود قرار دارد و پزشک متخصص تنها تاج دندان را می‌تراشد و آن را پنهان می‌کند.
همان‌طور که گفته شد، ایمپلنت در حکم ریشه دندان عمل می‌کند و روکش روی آن ماندگاری طولانی‌مدتی برای فرد دارد و می‌تواند جایگزین دندان طبیعی باشد. اما انواع روکش‌های دندانی تنها روی ریشه دندان طبیعی را می‌پوشانند و درصورتی‌که بعدها ریشه دندان آسیب ببیند پزشک متخصص به‌ناچار باید روکش را خارج کرده و عمل ایمپلنت را برای فرد انجام دهد.