دندان نیش نهفته

دندانهای نیش نهفته

دندانهای نیش فک بالا بعد از عقل ها، شایعترین دندانهایی هستند که دچار نهفتگی می شوند. نهفتگی نیش های فک بالا در حدود ۲ درصد جامعه رخ می دهد و در جمعیت خانم ها نزدیک به دو برابر آقایان می باشد. بروز نهفتگی نیش فک بالا بیش از دو برابر نیش فک پایین است.در ۸ درصد بیمارانی که نهفتگی نیش فک بالا دارند این مشکل دو طرفه می باشد. نزدیک به یک سوم نیش های نهفته فک بالا به سمت لب (لبیال) و حدود دو سوم به سمت کام (پالاتال) هستند.

علل نهفته شدن دندان

عوامل مختلف می توانند سبب نهفته شدن دندان نیش شوند. مطالعه ای نشان می دهد که ۸۵ درصد دندانهای نیش نهفته ای که به سمت زبان قرار دارند، فضای کافی برای رویش داشته اند. در حالیکه تنها ۱۷ درصد دندانهای نیش نهفته از فضای کافی برای رویش برخوردار بودند. بنابراین کمبود فضای قوس دندانی یک دلیل اساسی برای نیش های نهفته لبیال محسوب می شود.

تشخیص نهفتگی دندان نیش

تشخیص نهفتگی دندان نیش برپایه ارزیابی های بالینی و رادیوگرافیک می باشد. علائم ذیل با عنوان شواهد احتمالی نهفتگی دندان نیش برشمرده شده است:

• رویش تاخیری نیش دایمی یا ماندگاری بیش از حد نیش شیری تا ۱۴-۱۵ سالگی
• نبود برآمدگی نرمال استخوانی دندان نیش
• وجود یک برآمدگی در ناحیه کامی
• تاخیر رویش و یا جابجایی غیر طبیعی تاج ثنایای طرفی

درمان دندان نیش نهفته

بهترین شیوه مدیریت دندانهای نیش نهفته فک بالا تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع می باشد. ساده ترین روش برای پیشگیری از وقوع یک نهفتگی بالقوه کشیدن دندان نیش شیری در زمان مناسب می باشد. این امر معمولا به دندان نیش دائمی اجازه می دهد که از وضعیت خوابیده داخل فک به حالت عمودی نزدیک شده و به درستی داخل قوس دندانی بروید، البته به شرط آنکه فضای کافی برای رویش آن موجود باشد.
همانگونه که در این نمای شماتیک نیز دیده می شود، هر چقدر میزان زاویه نهفتگی بیشتر و محل نهفتگی از موقعیت نرمال دورتر باشد شانس اصلاح خودبخود مسیر رویش دندان نیش دائمی با کشیدن دندان نیش شیری کاهش می یابد.

عدم پیشگیری درمان دندان نیش نهفته

در صورت عدم پیشگیری، درمانگر باید درمان ارتودنسی را متعاقب باز نمودن روی دندان نیش توسط جراحی جهت چسباندن اتصال ارتودنسی در نظر داشته باشد تا به این ترتیب دندان نیش با نیروی ارتودنسی به داخل قوس به تدریج هدایت گردد. در این صورت، ارتباط نزدیک جراح و ارتودنتیست از اهمیت بالایی برخوردار می باشد تا نتیجه اشتراکی مطلوبی از این همکاری بدست آید.

خارج کردن دندان نیش نهفته

هرچند خارج نمودن دندان نیش نهفته به ندرت اندیکاسیون دارد، در شرایط ذیل ممکن است در نظر گرفته شود:

• چسبندگی به فک به گونه ای که قابل ترنسپلنت (کاشتن جای دندانی دیگر) نباشد.
• تحلیل داخلی و یا خارجی ریشه
• انحنای شدید ریشه
• شدت زیاد نهفتگی (مثلا وقتی که تاج نیش نهفته بین ریشه های ثنایاهای مجاور گیر کرده باشد و حرکت دادن آن با ارتودنسی احتمال آسیب به این دندانها را به همراه داشته باشد)
• وقتی که اکلوژن قابل قبولی وجود دارد و دندان آسیای کوچک اول کاملا جای دندان نیش نهفته را گرفته است و دندانها از ردیف مناسبی برخوردارند.
• وجود ضایعات پاتولوژیک نظیر عفونت، کیست و …
• زمانی که بیمار نمی خواهد درمان ارتودنسی انجام دهد.

به عنوان مثال در تصاویر روبرو دندانهای نیش نهفته این بیمار به دلیل چسبندگی به فک، چند ماه بعد از آغازارتودنسی کشیده شدند و بجای آنها پروتز ایمپلنت (دندان کاشتنی) تعبیه گردید.