براکت ارتودنسی

براکت ارتودنسی چیست؟

براکتهای ارتودنسی (که با عنوان نگین های ارتودنسی نیز شناخته می‌شوند) ابزارهایی هستند که در ارتودنسی برای ردیف کردن و مرتب کردن دندان‌ها به کار می‌روند و کمک می‌کنند تا با توجه به نحوه روی هم قرار گرفتن دندان‌های هر فرد، موقعیت مناسب دندانها را فراهم نمود، به علاوه در  بهبود سلامت دندانی نیز مؤثر هستند.

چهار رکن اصلی برای کمک به جابجایی دندان‌ها موردنیاز هستند. در مورد براکتهای فلزی سنتی، از براکتها، چسب ارتودنسی، آرچ وایر و لیگاچور الاستیک -که با نام اورینگ نیز شناخته می‌شوند- برای مرتب کردن دندان‌ها استفاده می‌شود. گاهی کش ها یا فنرهایی نیز برای ایجاد فشار بیشتر در یک‌ جهت خاص به کار می‌روند.

جلوگیری از حرکت دندان توسط براکت ارتودنسی

ارتودنسی سبب اعمال نیرو به بافت PDL می گردد که دندان را در محل خود نگه می دارد. این امر سبب می شود بدن در سمتی که قرار است دندان حرکت کند با تحلیل استخوان فضا باز کند و در سمت مقابل استخوان سازی انجام دهد. این فرایند که باعث شل شدن موقت دندان می‌شود  ریمادلینگ یا بازسازی استخوان‌ نام دارد.

اگر به‌یک‌باره یا در فاصله زمانی کوتاه فشار بیش از اندازه‌ای وارد شود، احتمال از دست رفتن دندان وجود دارد. به همین علت است که لازم است در طول درمان هر سی روز یا بیشتر، تغییرات کوچکی اعمال شوند. برای اطمینان، جابجایی دندان با درمان ارتودنسی باید به‌طور دائم مورد نظارت قرار گیرد. اگرچه هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است اما جابجایی یک میلی‌متر در هر ماه با مراقبت‌های ارتودنسی معمولاً امکان‌پذیر است.

تاریخچه براکت های ارتودنسی

زمانی نوجوانان و بزرگسالان از فکر کاربرد براکت روی دندان‌هایشان به خود می‌لرزیدند. وقتی دندانپزشکی پیشنهاد می‌داد فرد به متخصص ارتودنسی  مراجعه کند، کلماتی مانند « دهان فلزی» ،« دندانهای حلبی» و سایر اسامی ناخوشایند به ذهن افراد می‌رسید. دوستان، زمانه تغییر کرده است. امروزه به کمک فناوری‌های جدید افراد در هر سنی درمان ارتودنسی را انتخاب می‌کنند تا به لبخندی سالم و زیبا دست یابند.

براکتهای ارتودنسی تا قبل از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی ابداع نشده بودند اما تمایل افراد به داشتن دندان‌های منظم و موقعیت صحیح فکین به دوران مصر باستان بر می گردد. شیوه‌های مرتب‌سازی دندان‌ها در هر فرهنگی متفاوت بود اما هدف آنها یکی بود، مردم خواهان دندان‌هایی منظم بودند تا لبخندی بی‌نظیر داشته باشند. با بررسی تاریخچه براکت های ارتودنسی نه تنها می‌توان برخی ترس‌ها و احساسات مربوط به این ابزار های بعضا ترسناک دندان‌پزشکی را کاست بلکه به نکات جالبی درباره نحوه تکامل و پیشرفت براکت ها در طول سال‌ها دست می‌یابیم.

براکت های ارتودنسی

باستان شناسان بقایای مومیایی شده متعددی را در داخل و اطراف مصر یافته‌اند که به باور محققان نمونه‌های اولیه تلاش برای بستن فواصل بین دندانی بوده اند. این بقایا دارای سیم‌هایی بودند که از احشای حیوانی ساخته می‌شدند که به دور دندان‌ها می‌پیچیدند، درست به شیوه‌ای مشابه آنچه ارتودنتیست‌های امروزی با استفاده از سیم ارتودنسی سعی می‌کنند فاصله های بین دندانی را ببندند.

کلمه «براکت» تا قبل از اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی چندان رواج نداشت. هرچند دندان‌پزشکان، بسیار تلاش می‌کردند تا شیوه‌های مورداستفاده در آن زمان برای مرتب‌سازی و منظم سازی دندان‌ها را بهبود داده و روش‌های جدیدی ارائه دهند. دنیای ارتودنسی  شاهد تحولات قابل‌توجهی بود تا اینکه به تدریج به ابداع براکت های مدرن امروزی منتهی گردید.

تاریخچه تاسیس کالج ارتودنسی

در اوایل قرن بیستم ادوارد انگل اولین دانشکده و کالج ارتودنسی را تأسیس کرد، در ۱۹۰۱ انجمن ارتودنسی آمریکا را تشکیل داد که در دهه ۱۹۳۰ به انجمن ارتودنتیست‌های آمریکا (AAO) تبدیل شد و در ۱۹۰۷ اولین ژورنال ارتودنسی را پایه گذاری کرد.
اولین کاربرد رسمی کلمه «براکت ارتودنسی» به اوایل دهه ۱۹۰۰ بازمی‌گردد. درحالیکه این نام هنوز هم ممکن است مشابه شیوه مورد استفاده در دندان‌پزشکی مدرن باشد. ابزارها و تکنیک‌های واقعی مورد استفاده در ارتودنسی طی قرن بیستم پیشرفت فراوانی کرد.

براکت های اولیه

براکتهای مورد استفاده در اوایل دهه ۱۹۰۰ به‌طور چشمگیری متفاوت از براکت های امروزی بودند. دندان‌پزشکان دور هر دندان را بطور جداگانه بند می‌کردند (با مواد متفاوت) سپس این بندها توسط یک سیم به هم متصل می‌شدند. این سیم قابل تنظیم بود تا بتوان به دندان‌ها فشار وارد کرد به این امید که به تدریج آنها را حرکت داده و در یک ردیف قرار  گیرند. بسیاری از دندان‌پزشکان طلا را ترجیح می‌دادند چون این فلز پس از گرما دیدن بسیار انعطاف‌پذیر می‌شد. طلا قابل شکل دادن و پیچیدن به دور دندان‌ها بود.
بیمارانی که استطاعت مالی برای خرید طلا جهت کاربرد به عنوان دستگاههای ارتودنسی را نداشتند غالباً می‌بایست از دومین فلز مورد ترجیح دندان‌پزشکان استفاده می‌کردند، فلز نقره. نقره خیلی ارزان‌تر از طلا بود اما به اندازه آن انعطاف‌پذیر نبود. هرچند نسبت به موادی مانند چوب و عاج فیل که کار کردن با آنها بسیار دشوار بود ارجحیت داشت.

نقش چسب دندان در براکت ارتودنسی

تا دهه ۱۹۷۰ که تکنیک‌های پیشرفته متعددی کشف شد، روش‌های ارتودنسی مورد استفاده تقریباً مشابه بودند. برجسته‌ترین تکنیک پیشرفته، کاربرد چسب دندانی برای ثابت نگه‌داشتن براکت روی دندان‌ها بود. یک چسب دندان روی سطح دندان‌هایی که می‌بایست براکت ها مستقیماً روی آنها قرار گیرند گذاشته می‌شد. این روش جایگزین روش سیم‌پیچی جداگانه هر دندان برای نگه داشتن براکت ها در محل شد. علاوه بر چسب دندانی، لیگاچور های الاستیک (اورینگ) و گره های فلزی غالباً برای محکم کردن و ثابت نگه‌داشتن براکت ها بکار گرفته می شد.

در دهه ۱۹۷۰ کاربرد استیل زنگ نزن به جای طلا و نقره بخشی از پیشرفت های دندان‌پزشکی نوین بود که برای ساخت براکت ها استفاده می‌شد. استیل ضد زنگ در دهه ۱۹۶۰ کم‌کم در حال محبوب شدن بود اما در اواسط دهه ۱۹۷۰ بود که دندان‌پزشکان شروع به استفاده از این ماده در درمان های دندان‌پزشکی کردند. فولاد ضد زنگ، هم خیال بیماران را راحت کرد و هم کار دندان‌پزشکان را ساده‌تر کرد، بیماران خوشحال بودند چون هزینه استفاده از براکت ها کاهش یافت و دندان‌پزشکان آن را ترجیح می‌دادند چون بسیار انعطاف‌پذیر بود و به راحتی می‌توانستند آن را فرم دهند.

انواع براکت های ارتودنسی

در این مقاله قصد داریم شما را با انواع براکت های ارتودنسی آشنا کنیم

براکتهای فلزی سنتی

براکت های فلزی سنتی از جنس فولاد ضدزنگ هستند و گاهی همراه با تیتانیوم به کار می‌روند. براکت های فلزی رایج‌ترین نوع براکت ها هستند. دستگاههای ارتودنسی قدیمی شامل براکت های کوچکی می شوند که روی دندانها چسبانده می شوند و بندهایی روی دندانهای آسیا قرار می گیرد. گره‌های الاستیک (اورینگ) سیم را روی براکت های فلزی نگه می‌دارند. یکی از مزایای براکت های فلزی این است که اورینگ های رنگی به کودکان فرصت خودنمایی می‌دهند.

براکتهای سرامیکی

براکتهای سرامیکی یا شفاف به عنوان جایگزینی برای براکت های فلزی سنتی به کار می‌روند چون بیشتر با رنگ طبیعی دندان‌ها مطابقت دارند یا ظاهر آنها کمتر جلب‌ توجه می‌کند. معمولاً این براکت ها از سرامیک یا مواد پلاستیکی ساخته شده‌اند و به شیوه‌ای مشابه براکت های فلزی سنتی عمل می کنند. گره‌های الاستیک شفاف و گره‌های فلزی سفید برای استفاده همراه این براکت ها وجود دارد که تا حد ممکن به کمتر دیده شدن براکت های شفاف کمک می کند.

براکت های شفاف اصطکاک بیشتری دارند و نسبت به براکت های فلزی شکننده‌تر هستند. همین امر ممکن است درآوردن براکت های سرامیکی را در پایان دوره درمان ارتودنسی دشوارتر و قدری زمان بر کند.

براکتهای لینگوال

براکت های لینگوال براکت های ثابت هستند که بصورت اختصاصی هر فرد تهیه شده و پشت دندان‌ها متصل می‌شوند از اینرو قابل دیده شدن نیستند. در ارتودنسی لینگوال، براکت ها به پشت دندان‌ها متصل می‌شوند و همین موضوع آنها را نامرئی می‌کند، درحالی‌که در ارتودنسی معمول، براکت ها به قسمت جلویی دندان‌ها متصل می‌شوند. بنابراین براکت های لینگوال برای افرادی که دوست ندارند براکت های آنها قابل رویت باشد جایگزینی زیبا تلقی می شوند.

براکتهای سلف لیگیت

براکت های سلف لیگیت دارای گیره‌ای است که باز و بسته می‌شود. وقتی گیره‌ها بسته هستند آرچ وایر را در جای خود ثابت نگه می‌دارند. براکت های سلف لیگیت نیازی به گره‌های الاستیکی ندارند، در عوض سیم درون براکت قرار می گیرد. انواع شفاف براکت های سلف لیگیت نیز وجود دارد.

شرکت‌های تولیدکننده اظهار می‌کنند که با این نوع براکت ها طول درمان ارتودنسی کاهش می‌یابد، درد کمتری به دندانها تحمیل می‌شود و در قیاس با براکتهای سنتی به تنظیمات کمتری نیاز دارند. بااین‌حال در پایان درمان ارتودنسی، اعمال جزئیات نهایی روی دندانها با براکت های سلف لیگیت در مقایسه با براکت های معمولی ممکن است دشوارتر باشد.