بی شک زمانی که به دندانپزشکی مراجعه کرده اید حداقل یک بار هم که شد وسایل دندانپزشکی توجه شما را به خود جلب کرده است. شاید متوجه شده باشید گاهی دندانپزشک از برخی وسایل به طور مکرر استفاده می کند و به عنوان ابزار اصلی شغل خود می داند. این ابزارها بیش از ۵۰ درصد تجهیزات پزشکی را شامل می شود. به دلیل تنوع در تعداد تجهیزات در بیشتر مواقع دندانپزشک برای خود یک دستیار استخدام می کند. به دلیل حساس بودن این حرفه، تکنسین باید همیشه آماده باشد. او باید آموزش های لازم در استریل کردن وسایل دندانپزشکی و اسامی آن ها را در بر داشته باشد.
اسامی وسایل دندانپزشکی در یک مطب
اگر بخواهیم همه وسایل دندانپزشکی را نام ببریم قطعاً این مقاله جوابگوی آن نخواهد بود. بنابراین با توجه به تعداد زیاد این ابزارها سعی می شود پرکاربردترین آن‌ها را با توضیحی تکمیلی بیان کنیم.
یونیت یا صندلی
مهم‌ترین وسیله و الزامی ترین آن وجود یک یونیت در مطب است. صندلی های مخصوص دندانپزشکی از تنوع زیادی برخوردار هستند. اما همه آن‌ها از یک استاندارد پیروی می کنند و شامل شاسی، پشتی، لامپ مخصوص، ساکشن، کمپرسور و تابوره می شوند. با پیشرفت فناوری روز به روز به مجهز شدن وسایل و ابزارهای دندانپزشکی افزوده می شود برای نمونه یونیت در ابتدا از امکانات بسیار محدودی برخوردار بود. یونیت های گذشته آن‌قدر ساده بود که برای خواباندن یا بلند کردن قسمت بالای تخت از اهرم استفاده می شود.
Saliva Ejectir
این وسیله همانند جاروبرقی، بزاق دهان را می مکد. اما بزاق کش از قدرت مکش بسیار ناچیزی برخوردار است به نحوی که قادر به مکش مایعات غلیظی مانند خون نیست. برای استفاده از این وسیله وجود هوا یا آب برای آن کافی است.
ساکشن مرکزی
از الزامات پیاده کردن یک مطب دندانپزشکی وجود یک دستگاه ساکش مرکزی است. چراکه در کار دندانپزشکی و ارتودنسی نامرئی وجود بزاق و مایعات بکار رفته در حین کار، کار را سخت می کند. در نهایت پاک کردن این مایعات پردردسر توسط ساکش مرکزی انجام می شود.
کاسه کراشوار
ظرف تعبیه شده در قسمت چپ یونیت مراجعه کننده را کاسه کراشوار می گویند. این ظرف برای بیمار قرارداد شده است که بتواند آب دهان خود را تخلیه کند. این وسیله از مواد با کیفیت تولید شده است و تقریباً رنگ آن بدون تغییر است.
رادیولوژی وژنراتور
این وسیله هر چند الزامی نیست در یک دندانپزشکی باشد اما بدون آن پزشک تشخیص دقیقی نمی تواند درباره موقعیت دندان بدهد. در زمان حال هم هنوز اولین دستگاه های ساخته شده رادیولوژی در مطب ها استفاده می شود. هر چند امروزه رادیولوژی هایی با امکانات پیشرفته از جمله اتصال به سیستم رایانه ساخته شده است. رادیولوژی پیشرفته قادر است در همان لحظه موقعیت دندان را مشخص کند و دیدگاه روشنی از دندان را در اختیار دندانپزشک قرار دهد. اما در نوع قدیم آن باید در یک محیط تاریک عکسی که گرفته شده از دندان را چاپ کرد.
متداول ترین وسایل دندانپزشکی در معاینه اولیه دندان
متداول ترین وسایل دندانپزشکی در مراجعه بیمار به دندانپزشک برای معاینه و درمان به شرح زیر است:
آینه دهان
وقتی که روی یونیت می نشینید شاید در دل استرس و نگرانی را احساس کنید. به جرات می توان گفت تنها ابزار دندانپزشکی که این استرس را ندارد آینه دهان است. این وسیله به متخصص کمک کند تا تمام جهات یک دندان را معاینه کند. همچنین علاوه بر مشاهده دندان در به حرکت در آوردن قسمت های درون دهان نیز کمک می کند.
سرنگ
سرنگ از وسایل دندانپزشکی مهم و اساسی است اما نه برای معاینه بلکه برای انجام عملیات بر روی دندان. بعد از معاینه زمانی که مشخص گردید دندان نیاز به پر کردن یا … دارد شاید برای شروع کار نیاز به بی حسی دندان باشد. سرنگ با تزریق مواد بی حسی در قسمت های مشخص شده لثه دندان، دندان و اطراف دندان را کاملاً بی حس می کند.
پروب داسی شکل
برای تشخیص بهتر موقعیت و شرایط دندان از پروب داسی استفاده می شود. این قلاب با جنس فلزی که دارد در اندازه و سایزهای مختلفی ساخته می شود.
جرم‌گیر
برای از بین بردن پلاک و تارتار، جرم‌گیر بهترین وسیله است. جرم‌گیر این قابلیت را دارد که مناطقی از دندان که مسواک و نخ دندان قادر به تمیز کردن آن نیست را تمیز کند.
دستگاه مکش
دستگاه مکش استفاده شده در دندان پزشکی شامل دو مدل است. نوع اول در قسمت فک پایین بیمار قرار داده می شود و بزاق و مایعات را از دهان تخلیه می کند. دستگاه مکش دوم برای دندان های قدیمی اصلاح شده، تارتار و بخش های دندان استفاده می شود.
دریل
یکی از وسایل دندانپزشکی دریل است که برای پاک کردن دندان قبل از پر کردن استفاده می شود.
قالب
قالب ها، مایع های بد مزه ای هستند که دندانپزشک برای قرار دادن روکش از آن استفاده می کند. گاهی با توجه به مزاج بیمار از قالب های مزه دار استفاده می شود تا بیمار طعم تلخ آن را حس نکند.
وسایل دندانپزشکی برای پر کردن دندان
دندان پزشک به کمک وسایل دندانپزشکی دندانی که سوراخ یا پوسیده شده است را تمیز کرده و در نهایت آن را پر می کند. برای پر کردن حفره ایجاد شده در دندان با توجه نظر بیمار (مبلغی نزدیک به هزینه ارتودنسی) از موادی چون طلا، کامپوزیت و … حفره را پر می کند تا دندان هم سطح با سایر دندان ها شود. از وسایل مورد نیاز در جهت پر کردن دندان، می توان به دریل اشاره کرد. قبل از شروع ابتدا با تزریق آمپول بی حسی در محل های مناسب لثه، دندان را بی حس می کنند. سپس با دریل، دندان را تمیز می کنند. از دستگاه Saliva Ejectir برای مکش بزاق و مایعات استفاده می شود. پس از تمیز کردن دندان، آن را با مواد مناسب همانند رزین کامپوزیت پر کرده و هم‌تراز با سایر دندان ها حالت می دهند. در نهایت با پولیش، دندان صیقل داده می شود.
